przesłanki rozwodu

Kiedy wnieść pozew o rozwód? – czyli przesłanki rozwodu

Kiedy wnieść do sądu pozew o rozwód? Czy jest dobry moment na złożenie pozwu? Moim zdaniem rozstanie jest zawsze lepszym rozwiązaniem, niż tkwienie w związku, który nie przynosi nam szczęścia. Ale oczywiście każdy przypadek jest inny. Jako, że specjalistką od spraw małżeńskich nie jestem, to skupię się na stronie prawnej. Z tego wpisu nie dowiesz się zatem czy warto walczyć o związek. Dowiesz się natomiast w jakiej sytuacji możesz wnieść pozew o rozwód. Jakie są przesłanki rozwodu? Kiedy sąd nie może orzec rozwodu? ( czyli tak zwane negatywne przesłanki rozwodu).

Zobacz też : Zmiana nazwiska po rozwodzie. Czy można zmusić byłą żonę do zmiany nazwiska?

Przesłanki rozwodu – rozkład pożycia małżeńskiego

Przesłanką do orzeczenia przez sąd rozwodu, jest rozkład pożycia małżeńskiego. Przepisy Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego wymagają, ażeby rozkład ten był zupełny i trwały. Te dwie charakterystyczne cechy decydują o tym, że de facto małżeństwo przestaje istnieć ( mimo tego, że czasem istnieje formalnie)

Kiedy rozkład pożycia jest zupełny?

W orzecznictwie sądowym uznaje się, że rozkład pożycia jest zupełny wtedy, kiedy pomiędzy małżonkami zostają rozerwane trzy więzi tworzące małżeństwo :

  • więź uczuciowa ( duchowa)
  • więź fizyczna ( pożycie fizyczne)
  • więź gospodarcza

Jeżeli małżonkowie nie darzą się uczuciami, nie istnieje między nimi pożycie fizyczne ( seksualne) a w dodatku prowadzą osobne życie pod względem gospodarczym. To wtedy mówi się o zupełnym rozkładzie pożycia.

Po czym poznajemy, że rozkład pożycia małżeńskiego jest trwały?

O trwałości rozkładu pożycia mówimy wtedy, kiedy z doświadczenia życiowego wynika, że nie ma szans na to, żeby małżonkowie ponownie pożycie małżeńskie podjęli. Warto pamiętać o tym, że nie ma ściśle ustalonych norm czasowych, po przekroczeniu, których rozkład pożycia możemy uznać za trwały.

W przypadku tzw. młodych małżeństw, czyli u osób, które stosunkowo niedawno wzięły ślub, może być tak, że okres rozkładu pożycia jest dość krótki. A mimo tego sąd może uznać, że jest to rozkład trwały – to znaczy, że nie ma widoków na utrzymanie małżeństwa.

  • Krótki upływ czasu od daty zawarcia związku małżeńskiego przez osoby w młodym wieku i krótki stosunkowo okres rozkładu pożycia nie wyłączają same przez się, orzeczenia rozwodu z uzasadnieniem, że rozkład pożycia z tych względów nie jest zupełny i trwały, jeżeli poza tym nie wchodzi w grę żadna z negatywnych przesłanek rozwodu. (III CRN 272/84 – wyrok SN – Izba Cywilna z dnia 14-12-1984)
  • Rozkład pożycia ma charakter trwały, gdy doświadczenie życiowe uzasadnia – na tle okoliczności konkretnej sprawy – wniosek, iż powrót małżonków do pożycia nie nastąpi. ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1998r I CKN 817/97

Rozkład pożycia w praktyce

W praktyce sąd ustala czy przesłanki rozwodu są spełnione prowadząc postępowanie dowodowe. Wiele zależy od tego, czy małżonkowie są zgodni, co do żądania rozwodu. Jeżeli oboje deklarują, że rozkład pożycia nastąpił, to sąd przeważnie poprzestaje na ich przesłuchaniu i nie prowadzi jakiegoś większego postępowania dowodowego ( jeżeli chcesz się dowiedzieć jak wygląda rozprawa rozwodowa, to daj znać, przygotuję wpis na ten temat).

Największy problem jest wtedy, kiedy jedno z małżonków nie zgadza się na rozwód i twierdzi, że problemy w małżeństwie są przejściowe, że rozkład pożycia nie nastąpił, albo że istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa.

Stosunkowo najłatwiej jest ustalić czy nastąpił rozkład więzi fizycznej. Małżonkowie utrzymują więzi fizyczne, bądź nie. Z więzią uczuciową bywa różnie. Często zdarza się, że jedno z małżonków nadal darzy uczuciem drugiego, jednak samo to, nie oznacza jeszcze, że rozpad więzi nie nastąpił. Jeżeli chodzi o więź gospodarczą, to tutaj sąd będzie badał stosunki ekonomiczne między małżonkami. Czy małżonkowie prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, wspólny budżet, w jakim stopniu dostosowują swoją sytuacje materialną od sytuacji drugiego małżonka itd.

Warto pamiętać o tym, że wspólne aktywności podejmowane przez małżonków, takie jak wspólne wyjścia czy rodzinne imprezy nie świadczą jeszcze, że pomiędzy małżonkami nie nastąpił rozkład pożycia. Czasem takie aktywności podejmowane są jedynie w ramach utrzymania poprawnych stosunków, zachowania twarzy przed rodziną i sąsiadami etc.

Takie okoliczności jak wspólne uczestniczenie w wyborach, koncertach czy na przyjęciach u znajomych, a także wspólne spożywanie niektórych posiłków i pomoc w czasie choroby nie świadczą o nawiązaniu pożycia małżeńskiego. Trzeba bowiem odróżnić poprawne stosunki między skłóconymi małżonkami, taktowne zachowanie się ludzi, od serdecznych więzów małżeńskich i wzajemnych uczuć małżonków. ( I CKN 294/98 – wyrok SN – Izba Cywilna z dnia 13-12-1999)

Negatywne przesłanki rozwodu

Ok, wiesz już, że żeby sąd orzekł rozwód, to musi nastąpić rozkład pożycia małżeńskiego. Rozkład ten musi być zupełny i trwały. A czy są takie sytuacje, w których pomimo tego, że nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, to sąd nie rozwiąże małżeństwa? Tak,taka sytuacja może się zdarzyć jeżeli wystąpią tzw. negatywne przesłanki rozwodu. Jakie to są przesłanki?

  • na skutek rozwodu mogłoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci
  • z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
  • jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Zobacz też :  Od czego zależy wysokość alimentów na dziecko?

Dobro wspólnych małoletnich dzieci

Nawet, jeżeli oboje z małżonków chcą rozwodu, to sąd powinien zbadać, czy na skutego jego orzeczenia nie ucierpi dobro wspólnych małoletnich dzieci. Tyle w teorii. W praktyce jest to oczywiście niezwykle trudne. Sąd powinien pochylić się, na przykład nad tym, czy rozwód nie spowoduje znacznego osłabienia więzi pomiędzy rodzicem a dzieckiem. Oczywiście zawsze należy mieć na uwadze to, że zazwyczaj na dobro dziecka może mieć wpływ sam rozpad związku rodziców. Jednak orzeczenie rozwodu w takiej sytuacji może być kwestią formalną, sankcjonującą stan faktyczny.

Warto zwrócić też uwagę na ciekawe wytyczne Sądu Najwyższego w tym zakresie, z orzeczenia, którego fragment podrzucam poniżej.

„Gdy jednak rozwód dotyczyć ma małżeństwa wielodzietnego, w którym obowiązek utrzymania małoletnich dzieci w pełni wyczerpuje możliwości zarobkowe i majątkowe małżonków, to wzgląd na dobro tych dzieci może przemawiać przeciwko orzeczeniu rozwodu i otworzeniu w ten sposób ich rodzicom możliwości założenia nowej rodziny.”(Uchwała SN z dnia 18 marca 1968 r. III CZP 70/66)

Zobacz też : Dziecko urodzone w konkubinacie. Jak wygląda jego sytuacja prawna?

Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego

Kiedy możemy mówić, że rozwód jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego? Jako przykład takiej sytuacji najczęściej podaje się ciężką, nieuleczalną chorobę jednego z małżonków. Jeżeli jeden z małżonków wymaga pomocy, stałej opieki, a drugi z małżonków domaga się rozwodu, to sąd może uznać, że rozwód jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.

Wina jednego z małżonków

Jeden z małżonków jest wyłącznie winny rozkładu pożycia i domaga się rozwodu – to też jest negatywna przesłanka rozwodu. W takiej sytuacji sąd może orzec rozwód, jeżeli zgodzi się na to drugi z małżonków ( niewinny).

Rozwód w takiej sytuacji będzie też orzeczony wtedy, kiedy odmowa zgody na rozwód ( przez niewinnego małżonka) jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Kiedy odmowa zgody będzie sprzeczna?

Wyobraźmy sobie taką sytuację : mąż zostawił żonę dla kochanki. Jest wyłącznie winny rozkładu pożycia. Z kochanką mieszkają od dłuższego czasu, mają małe dziecko, chcą wziąć ślub. Żona jednak odmawia zgody na rozwód. – w takiej sytuacji rozwód de facto jest tylko usankcjonowaniem istniejącej sytuacji, w dodatku jest zgodny z dobrem małego dziecka.

Sytuacja nr 2.   Para rozstała się z winy żony. Żona wniosła o rozwód. Mąż jest wściekły na żonę, powiedział, że jej nienawidzi i choćby nie wiem co nie da jej rozwodu. W międzyczasie strony przestały mieszkać razem, mąż pozmieniał zamki w mieszkaniu i w ogóle nie chce mieć z żoną nic wspólnego. W takiej sytuacji, jeżeli odmowa zgody na rozwód wynika z czystej złośliwości, to sąd uzna, że ta odmowa jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Sąd może wtedy orzec rozwód.

  • Wymiana przez pozwaną zamków w drzwiach mieszkania, wymeldowanie powoda ze wspólnego mieszkania świadczą one o niechęci pozwanej kontynuowania pożycia z powodem. W takiej sytuacji odmowa zgody pozwanej na orzeczenie rozwodu małżeństwa, w sytuacji gdy powód jest wyłącznie winny rozkładu tego małżeństwa, jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. ( III CKN 573/98 – wyrok SN – Izba Cywilna z dnia 09-10-1998)
  • Nie zasługuje na aprobatę odmowa zgody na rozwód, która służy tylko chęci zamanifestowania przewagi nad małżonkiem domagającym się orzeczenia rozwodu i przeszkodzeniu w ułożeniu sobie przez niego życia osobistego. ( III CKN 665/00 – wyrok SN – Izba Cywilna z dnia 21-11-2002)

Przed złożeniem pozwu do sądu warto wiedzieć, jakie są przesłanki rozwodu. Niezależnie od powyższego,  polecam konsultację w prawnikiem : adwokatem lub radcą prawnym. Profesjonalista, po przeanalizowaniu konkretnego przypadku pomoże ocenić czy w danej sprawie zachodzą przesłanki rozwodu. Pomoże też przygotować wszelkie niezbędne dokumenty i napisać pozew w sposób profesjonalny.

A jeżeli chcesz być na bieżąco z moimi wpisami, zapraszam do zaobserwowania mojej strony na Facebooku! Tam pojawiają się informacje o najnowszych wpisach!

Zobacz też :

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *